VTOL (Dikey kalkış ve iniş) teknolojisine yeni olmayan Rusya, geçmişten gelen birikimini 5. nesil uçaklarda kullanmak istiyor.
Rusya’nın tek uçak gemisi olan Amiral Kuznetsov 2 yıldır bakımda olmasına rağmen tamirat süreci tıkandı. Bakım sürecinde yangınlar ve vinç düşmesi gibi olaylar yaşayan uçak gemisinin artık önemi kalmadı denilebilir. Kuznetsov’un MİG-29K’lar ve SU-34’ler gibi uçak gemisi için üretilmiş uçakları ise hangarlarda duruyor. Haliyle Rusya, ölü uçak gemisi projelerinden ziyade daha dinamik ve maliyet etkin çözümler sunan helikopter gemilerine yöneldi.
Rusya bu sebepten ötürü üreteceği helikopter gemilerinde uçak konuşlandırmayı düşünüyor. Bunun için Rus hava araçları üreticisi Yakovlev, 5. nesil VTOL özelliğine sahip savaş uçağı üretimine hazır olduğunu bildirdi. Ayrıca dünyanın ilk VTOL savaş uçağını Yak-141 adıyla 1987’de Yakovlev üretmişti. Yine Yakovlev’in üreteceği 5. nesil uçaklar muhtemelen SU-57 hayalet uçağı veya çok daha hafif olan tek motorlu SU-75 uçağı temel alınarak geliştirilecek. Uçakların, 2028 yılında envantere girmesi beklenen Proje 23900 amfibi hücum gemilerinde kullanılması planlanıyor. Rusya, Fransa’dan 2 adet Mistral helikopter gemisi satın alacaktı ancak Ukrayna olaylarından dolayı bu alım Fransa tarafından durduruldu ve üretilen iki gemi de Mısır’a satıldı.
Yakovlev Genel Müdürü Andrey Boginsky’nin dediklerine göre: Geçmiş 60 yılda Rus şirket Yakovlev, VTOL uçakların geliştirilmesi ve idame edilmesinde köklü bir deneyim elde etti ve bu yeteneklerini kısa zamanda yeni uçak için seferber edebilir.
Japonya da kendi helikopter gemisi olan Izumo’yu uçak gemisine çevirip F-35B’leri konuşlandırmıştı. VTOL uçakları, az yer kapladıkları için donanmaların dikkatini çekiyor. Türk donanmasının gemisi olan TCG Anadolu da şu anda helikopter gemisi olarak geçiyor. Türkiye F-35 programından atılmasaydı Japonya gibi Türkiye de helikopter gemisinde uçak konuşlandıracaktı.
